Obszar architektoniczny – wstęp do obszaru
Na poziomie średniozaawansowanym zdefiniowano 12 standardów.
Zapoznaj się ze standardami w tym obszarze:
- Dojście do budynku odpowiada obligatoryjnym warunkom, opisanym na poziomie podstawowym, w tym także warunkom określonym jako rozwiązanie zalecane na poziomie podstawowym.
- Zagospodarowanie terenu, zapewnia możliwość podjechania pojazdów (osobowego i specjalnego) pod wejście główne lub inne, dostosowane dla OzN tak, aby umożliwić dowiezienie dziecka z niepełnosprawnością bezpośrednio pod drzwi budynku.
- Na działce szkolnej lub w jej bezpośrednim sąsiedztwie znajdują się miejsca parkingowe przeznaczone dla OzN w liczbie: przy szkołach ogólnodostępnych i integracyjnych - 4% wszystkich stanowisk postojowych, przy szkołach specjalnych - 8% ogółu miejsc parkingowych. Dodatkowo, przy szkołach specjalnych wymagane jest, aby przynajmniej jedno miejsce postojowe było przeznaczone dla busów. Stanowisko takie ma wymiar 360x850 cm.
- Przed wejściem do szkoły zorganizowane są tzw. „miejsca czasowego postoju” (ang. drop off/pick up zone lub set-down/pick-up areas) w postaci np. zatoczki lub zadaszonego podjazdu pod budynkiem 88P. McKevitt, Dz. Cyt., s. 16., zlokalizowane przy trasie wolnej od przeszkód, możliwie blisko dostępnego wejścia do szkoły.
- Trasa wolna od przeszkód jest tą samą trasą dla wszystkich użytkowników, tj. zapewnia OzN ten sam sposób dotarcia do wejść dostępnych na równych prawach z innymi użytkownikami.
- Zapewnione jest czytelne, oddzielone od strefy kołowej, wyróżnione kolorystycznie i fakturowo dojście do obiektu szkolnego. W przypadku, gdy ciąg pieszy prowadzący do szkoły jest szerszy niż 4 m lub zaprojektowany jest plac przedwejściowy, zastosowany jest system fakturowy (FON), prowadzący do głównego wejścia do budynku.
88P. McKevitt, Dz. Cyt., s. 16.
Dokumenty do pobrania:
- Wejście do budynku odpowiada warunkom określonym na poziomie podstawowym, w tym warunkom określonym jako rozwiązania zalecane na poziomie podstawowym.
- Jeżeli wejście do szkoły jest powyżej poziomu terenu i nie można zastosować rozwiązań z poziomu podstawowego MDS, wówczas zaleca się w strefie wejściowej zlokalizowanie windy, której zadaniem jest obsłużenie wszystkich kondygnacji w budynku.
- Schody wyposażone są w poręcze, mocowane na wysokości 75-90 cm. Pochwyty poręczy wyprowadzone w poziomie, na 30 cm poza pierwszy i ostatni stopień. Natomiast, gdy wysokość schodów jest większa niż 50 cm, wówczas instaluje się także balustradę na wysokości 110 cm
- Stosowane są oznaczenia kolorystyczne na początku i końcu biegu schodowego, zgodnie z przyjętymi standardami z poziomu podstawowego MDS oraz oznaczenia fakturowe przed biegiem prowadzącym w dół.
- Nie jest wymagane sytuowanie pasa ostrzegawczego na spocznikach pośrednich, jeśli nie następuje przerwanie ciągłości poręczy.
- W zakresie podkreślenia strefy wejściowej, stosowane są bardziej czytelne (niż na poziomie podstawowym) rozwiązania, takie jak zmiana materiału na elewacji, podcień w budynku lub zróżnicowanie bryły budynku (np. zastosowanie obniżenia lub podwyższenia w strefie wejścia do budynku).
- Wszystkie wyjścia łączące budynek z terenami sportowymi i rekreacyjnymi dzieci młodszych wraz z dojściami, spełniają warunki dostępności.
- Przed schodami prowadzącymi do góry, zamontowane są oznaczenia fakturowe w formie drobnej fali (sztruks) zgodnie z przyjętymi rozwiązaniami systemu FON. Jeżeli w strefie wejściowej znajduje się przedsionek, jego głębokość wynosi w granicach 220-250 cm.
Dokumenty do pobrania:
- Część szafek usytuowana jest na poziomie nie wyższym niż 110 cm nad posadzką.
- Elementy wyposażenia, takie jak szafki, półki, ławeczki, czy wieszaki, wyróżniają się kolorystycznie na tle płaszczyzn pionowych i poziomych.
- Wejścia do poszczególnych boksów uwidocznione są za pomocą koloru lub faktury. Również posadzki odróżniają się barwą od ścian.
- Boksy szatniowe i szafki opisane są pismem wypukłym. Elementy informacji dotykowej montowane są na wysokości odpowiedniej do wzrostu użytkowników: dla dzieci młodszych 110-120 cm na płaszczyźnie pionowej lub 90 cm na płaszczyźnie skośnej; dla dzieci starszych na odpowiednio 130-150 cm na płaszczyźnie pionowej i 110 cm na płaszczyźnie skośnej.
- Zapewniony jest dostęp dla osób z niepełnosprawnościami fizycznymi do szatni ogólnej.
- Przed szafkami lub w boksach szatniowych zapewniona jest powierzchnia manewrowa o wymiarze 150x150 cm.
- Korytarz między boksami szatniowymi ma szerokość nie mniejszą niż 160 cm. W przypadku, gdy szatnie składają się z szafek usytuowanych wzdłuż korytarzy, zapewnione jest przejście o szerokości nie mniejszej niż 160 cm.
- Ciągi komunikacyjne odpowiadają warunkom opisanym na poziomie podstawowym, w tym warunkom określonym jako rozwiązania zalecane na poziomie podstawowym.
- Wzdłuż korytarzy mocowane są poręcze o średnicy 35 - 45 mm i pochwycie, umożliwiające łatwe trzymanie ręką.
Ich zadaniem jest nakierowanie (np. osób niewidomych) i pomoc w utrzymaniu równowagi uczniom
z ograniczeniami fizycznymi,89E. Kuryłowicz, P. Johnni, C. Thuresson, Dz. cyt., s. 99.. Stosuje się je jako wymóg dla szkół specjalnych i jako zalecenie dla pozostałych placówek.
Poręcze wzdłuż korytarzy mocowane są pod warunkiem, że:
- nie blokują dostępu do szafek, jeśli znajdują się one na korytarzach,
- ich wysokości są dostosowane zarówno do uczniów niskiego wzrostu (dzieci z klas I-IV i oddziałów przedszkolnych) jak i uczniów starszych (osób dorosłych)90P. McKevitt, Dz. Cyt., tj. umieszczone na poziomie 70 i 90 cm nad podłogą, a w przypadku dzieci w wieku przedszkolnym – 50 i 70 cm 91K. Jaranowska, Obiekty oświaty dostępne dla osób niepełnosprawnych, Warszawa 1991, s. 137. ,
- nie zawężają strefy poruszania się, czyli tzw. trasy wolnej od przeszkód,
- spełnione są warunki szerokości skrajni trasy wolnej od przeszkód i przepisy p-poż przy szerokości korytarza mierzonej między poręczami, a nie ścianami (w świetle przejścia).
- Kondygnacje lub korytarze różnicowane są za pomocą kolorów, aby ułatwić uczniom orientację w budynku (dotyczy przede wszystkim dużych budynków).
89 E. Kuryłowicz, P. Johnni, C. Thuresson, Dz. cyt., s. 99.
90 P. McKevitt, Dz. Cyt.
91 K. Jaranowska, Obiekty oświaty dostępne dla osób niepełnosprawnych, Warszawa 1991, s. 137.
- Okna nie otwierają się na drogi komunikacji w sposób utrudniający poruszanie się użytkowników lub zmniejszający szerokość korytarza.
- Drzwi nie wchodzą w skrajnie ruchu - nie ograniczają strefy bezpiecznego poruszania się użytkowników, tj. nie utrudniają poruszania się użytkowników lub zmniejszają szerokość korytarza.
- Drzwi uchylają się pod kątem 180° (w sposób nieutrudniający poruszania się użytkowników lub zmniejszający szerokość korytarza) lub są przesuwne (jeżeli uzyska się pozytywną opinię służb pożarniczych.
- Stosowane są drzwi uchylne pod kątem 90°, usytuowane we wnękach, których głębokość jest nie mniejsza, niż skrzydło otwartych drzwi (tak, aby po otwarciu, nie wchodziło ono na strefę komunikacji), zaś szerokość stanowi sumę dwóch miar, tj. szerokość drzwi (90-100 cm) i przestrzeń wolną pozwalającą na otwarcie drzwi przez osobę poruszającą się na wózku inwalidzkim, tj. ≥ 50 cm (optymalnie 60 cm) 92www.eph-barrierefreiheit.de/ tueren&ausfuehrungsvarianten, Dostęp: styczeń 2016 r.
.
- Przedmioty takie jak grzejniki, szafki i gaśnice, „ukryte” są w płaszczyźnie ścian (np. we wnękach lub w miejscach niedostępnych) tak, aby nie znajdowały się w przestrzeni (skrajni) korytarza 93N. Ratajczak-Szponik, Dz. cyt., s. 290.
lub są obudowane.
Na korytarzach zapewniona jest rezerwa powierzchniowa (np. w formie wnęk) do sytuowania wyposażenia typu: siedziska, szafki, stojaki na wystawę, sprzęty ortopedyczne.
- Wzdłuż ścian mocowane są cokoły zabezpieczające, umieszczone do wysokości 40 cm nad poziomem posadzki. Wszelkie narożniki, wystające elementy konstrukcyjne czy wysunięte ściany, są zabezpieczone i oznaczone w kontrastowym kolorem.
- Na korytarzach stosowana jest kolorystyka wyróżniającą kierunki poruszania się (strefę trasy wolnej od przeszkód) lub wyznaczająca powierzchnie funkcjonalne np. strefy szafek, miejsc odpoczynku czy strefę otwierania się skrzydeł drzwi. Niedopuszczalne są wzory niemające charakteru użytkowego
- W obrębie korytarzy stosuje się informację kierunkową (ze strzałkami). Istotne pomieszczenia oznakowane są piktogramami.
- Sztuczne oświetlenie stosowane jest w taki sposób, aby źródła światła podkreślały kierunek przebiegu korytarza.
92 www.eph-barrierefreiheit.de/ tueren&ausfuehrungsvarianten, Dostęp: styczeń 2016 r.
93N. Ratajczak-Szponik, Dz. cyt., s. 290.
Dokumenty do pobrania:
- Użytkownicy mają możliwość wyboru sposobu komunikacji między piętrami, poprzez dostępność różnych elementów do tego służących oraz ich odpowiednią lokalizację w budynku.
- Dźwig zapewnia dostęp do wszystkich pomieszczeń ogólnodostępnych, na każdej kondygnacji (nie dotyczy pomieszczeń technicznych).
- Stosowane są jedynie podnośniki pionowe i dźwigi osobowe (windy) w sposób, w który uczeń z niepełnosprawnością może z nich skorzystać samodzielnie. Rekomendowane są dźwigi i podnośniki kabinowe, aby wyeliminować konieczność stałego nacisku na przycisk uruchamiający ruch urządzenia.
- W przestrzeni komunikacyjnej wewnętrznej, jak i zewnętrznej, usytuowana jest informacja kierunkowa wskazująca lokalizację urządzenia.
- Korzystanie z urządzeń dźwigowych zapewnione jest bez udziału personelu szkoły. Dla zachowania zwiększonego bezpieczeństwa dzieci młodszych, możliwość korzystania z windy może być ograniczona do osób wymagających wsparcia (osoby na wózku, poruszających się o kulach lub balkoniku) przy pomocy np. karty lub klucza dostępowego, dostarczonego uczniowi z niepełnosprawnością. Drzwi windy:
- wyróżniają się wizualnie na tle ściany, na której się znajdują. Ich szerokość powinna być nie mniejsza niż 90 cm (zalecane 100 cm) ze względu na osoby z wózkami bliźniaczymi i poruszające się na wózkach z napędem akumulatorowym.
- pozostają w pełnym otwarciu minimum osiem sekund w celu bezpiecznego wejścia i opuszczenia kabiny przez osoby mniej sprawne fizycznie (czas ten może być wydłużony, jeśli znaczna część użytkowników obiektu to OzN )94Building for Everyone. A Universal Design Approach. Booklet 3 – Vertical circulation…, s. 34.,
- wyposażone są, zgodnie z normą PN-EN 81-7095Norma PN-EN – 81-70 Przepisy bezpieczeństwa dotyczące budowy i instalowania dźwigów. Szczególne zastosowania dźwigów osobowych i towarowych, Część 70: Dostępność dźwigów dla osób, w tym osób niepełnosprawnych. , w system zatrzymujący zamykanie w przypadku, gdy jakakolwiek osoba lub przedmiot znajduje się w przestrzeni drzwi, a kabina wyposażona jest ponadto w:
- system informacji głosowej, z komunikatami wyboru kierunku poruszania się dźwigu,
- przycisk alarmowy (w kolorze żółtym), oznaczony symbolem wypukłym, który uruchamia połączenie alarmowe z obsługą budynku lub serwisem - należy zapewnić komunikację głosową,
- lustro od wysokości zainstalowanej poręczy do sufitu.
- Powierzchnia podłogi dźwigu jest matowa, twarda i odporna na poślizg. Materiały na ścianach kabiny nie odbijają światła, aby nie przyczyniać się do powstania efektu olśnienia. Gdy winda zbudowana jest z elementów szklanych, wykonane jest oznakowanie barwą kontrastującą wizualnie z tłem powierzchni oglądanych przez szybę, w każdych warunkach oświetleniowych. Wyróżniać się kolorem powinny także podłogi i sufity, gdyż barwa pozwala osobom z dysfunkcją narządu wzroku ocenić wielkość i kształt wnętrza kabiny96Tamże,s. 39..
- Kabina dźwigu jest wyposażona w poręcz zamocowaną na wysokości 90 cm [RMIWTB §193 ust. 2 a.] przynajmniej na jednej ścianie, ale lepiej na wszystkich ścianach wewnętrznych, z wyłączeniem ściany lub ścian, na których znajdują się drzwi. Poręcze są oddalone od ściany 35 - 45 mm oraz mają wymiar poprzeczny w granicach 30 - 45 mm 97Tamże,s. 42.
- Wszelkie przyciski i kontrolki obsługujące dźwig są umieszczane w strefie 90 - 110 cm nad posadzką i w odległości nie mniejszej niż 50 cm od naroża kabiny 98Tamże, s.36..
Dodatkowo:
- Przyciski mają wymiar nie mniejszy niż 3 cm średnicy w przypadku okrągłego kształtu lub 3x3 cm, w przypadku kształtu kwadratowego.
- Przyciski wyróżniają się wizualnie, podobnie jak opis pięter.
- Istotne jest także, aby panel zawierał oznaczenia dla osób niewidomych oraz informację głosową [RMI §193 ust. 2a].
- Informacja jest przedstawiona w formie dotykowej – cyfr wypukłych lub
w alfabecie Braille’a i jest umieszczona obok przycisków. Jeżeli informacja znajduje na przyciskach, to ich odczyt dotykowy nie może uruchamiać windy - przyciski są mechaniczne, z dobrze dobraną (wyczuwalną) siłą nacisku. - Nie stosuje się paneli dotykowych i przycisków sensorycznych.
- Dostosowanie schodów wymaga spełnienia warunków z poziomu podstawowego, w tym warunków określanych jako zalecane na poziomie podstawowym oraz następujących wymagań:
- Poręcze wyróżniają się kolorystycznie.
- Początek i koniec biegu schodowego sygnalizowane są fakturą, tzw. pasem ostrzegawczym, zgodnie z wymogami określonymi dla schodów zewnętrznych w MDS na poziomie podstawowym.
- Wzdłuż biegu schodowego i na spocznikach pośrednich, mocowane są poręcze, usytuowane na wysokości 75 i 90 cm.
94Building for Everyone. A Universal Design Approach. Booklet 3 – Vertical circulation…, s. 34.
95Norma PN-EN – 81-70 Przepisy bezpieczeństwa dotyczące budowy i instalowania dźwigów. Szczególne zastosowania dźwigów osobowych i towarowych, Część 70: Dostępność dźwigów dla osób, w tym osób niepełnosprawnych.
96Tamże,s. 39.
97Tamże,s. 42.
98Tamże, s.36.
- Pochwyty poręczy wyprowadzone są w poziomie na 30 cm poza pierwszy i ostatni stopień biegu. Rozwiązanie to, umożliwia uchwycenie poręczy zarówno przez młodsze dzieci i osoby niskiego wzrostu oraz starsze dzieci i osoby dorosłe.
- Dźwig osobowy/podnośnik pionowy zlokalizowany jest w pobliżu wejścia głównego do budynku lub w innym czytelnym miejscu, do którego prowadzi trasa wolna od przeszkód. Dotyczy również rozwiązań, które umożliwiają wejście do windy bezpośrednio z poziomu terenu.
- Parametry dźwigu osobowego spełniają warunki z poziomu podstawowego MDS, z zastrzeżeniem, że wymiary kabiny powinny wynosić min. 150x210 cm dla dźwigów jednostronnie otwieranych oraz min. 110×210 cm dla dźwigów przelotowych, aby umożliwić wjazd do windy m.in. osobie poruszającej się na wózku elektrycznym.
- Przed dźwigiem zapewniona jest odpowiednia przestrzeń oczekiwania i powierzchnia do manewrowania wózkiem inwalidzkim - odległość między drzwiami windy a przeciwległą ścianą lub inną przegrodą nie jest mniejsza niż 3,6 m tak, aby poza miejscem oczekiwania na windę była trasa wolna od przeszkód o szerokości 2,0 m. Miejsce oczekiwania o wymiarach min. 1,6x1,6 m, można zastosować we wnęce przed szybem windowym. Wnęka powinna mieć szerokość min 2,0 m, aby osoby oczekujące i wsiadające mogły swobodnie się minąć.
- Panele przyzywowe umieszczane są konsekwentnie po tej samej stronie wejścia do kabiny dźwigu, na wszystkich kondygnacjach. Zaleca się, aby była to strona prawa.
- W przypadku dźwigów przelotowych, instaluje się w kabinie drugi panel wewnętrzny lub informację głosową, wskazującą na położenie panelu sterującego w kabinie.
- W sytuacji, gdy w budynku jest kilka dźwigów, wszystkie tablice przyzywowe i tablice wewnątrz kabin, mają ten sam układ przycisków i tę samą formę opisu w Braille’u i w piśmie wypukłym, a przyciski przyzywowe odróżniają się kolorystycznie od ściany i są oznaczone pismem Braille’a i symbolami wypukłymi, zgodnie z normą PN-EN 81-70.
- W kabinie zapewniona jest informacja głosowa, określająca lokalizację windy i kierunek jej jazdy. Wymagana głośność sygnału wynosi 50-65 dB.
Dodatkowo, w kabinie dźwigu zainstalowany jest monitoring uruchamiany w czasie połączenia alarmowego, aby obsługa serwisu mogła obserwować sytuację i potwierdzić konieczność interwencji.
Dokumenty do pobrania:
- Wymagania określone w standardzie spełnia minimum 25% sal lekcyjnych.
- Sale lekcyjne odpowiadają warunkom określonym na poziomie podstawowym, w tym warunkom określonym na poziomie podstawowym jako zalecane rozwiązania.
- Sale lekcyjne dla młodszych dzieci podzielone są na wyraźne strefy: do nauki, do zabawy, do wypoczynku lub izolacji.
- W obrębie sali zaaranżowana jest przestrzeń, umożliwiająca wyciszenie się ucznia (odcięcia od bodźców) – tzw. „safe space/place”. Miejsce może być zorganizowane w oddzielnym pomieszczeniu usytuowanym w pobliżu sali.
Aranżacja sal daje możliwość wprowadzania zmian i dostosowywania przestrzeni do potrzeb użytkowników, jednak pewne elementy mają swoją stałą lokalizację.
- swobodne ustawienie mebli, z możliwością zmiany ich organizacji, stanowi odpowiednie rozwiązanie dla dzieci z niepełnosprawnością umysłową,
- dla uczniów niewidomych i niedowidzących, wskazany jest układ regularny,
- dla uczniów z niepełnosprawnością narządu słuchu, korzystny jest układ stołów w formie litery U (w podkowę), gdyż umożliwia on widoczność uczeń-uczeń i uczeń-nauczyciel oraz zapewnia swobodną komunikację100How architecture changes for the Deaf, www.youtube.com/watch?time_continue=113&v=FNGp1aviGvE, Dostęp: styczeń 2018 r.,
- elastyczność aranżacji osiągana jest poprzez zapewnienie lekkich mebli, z regulacją wysokości,
- w sali dla dzieci młodszych, znajdują się takie elementy jak: miękkie siedziska, poduchy, dywan, w celu zapewnienia różnorodnych form prowadzenia zajęć,
- zastosowano podkreślenie kolorem usytuowania: drzwi, mebli i urządzeń (kontrast względem tła wynosi nie mniej niż 50% (wskaźnik LRV),
- stosowane są kontrasty kolorystyczne między ścianą a posadzką,
- meble wyróżniają się barwą na tle otoczenia, a te stojące w obszarach ruchu, mają zaokrąglone narożniki.
100How architecture changes for the Deaf, www.youtube.com/watch?time_continue=113&v=FNGp1aviGvE, Dostęp: styczeń 2018 r.
- Powierzchnia przypadająca na jednego ucznia w szkołach ogólnodostępnych
i integracyjnych wynosi 2,5 mkw (zalecane 3 mkw) w klasach 1-3 oraz 2,0 mkw (zalecane 2,5 mkw) w grupach starszych dzieci. W szkołach specjalnych powierzchnia przypadająca na jednego ucznia wynosi 2,5-3,5 mkw 101N.Ratajczak-Szponik, Dz. cyt., s. 297.. - Między meblami zapewnione jest przejście o szerokości min. 120 cm 102P. McKevitt, Dz. cyt..
- W obrębie sali zapewnia się pomieszczenia lub strefy do pracy indywidualnej (strefa ciszy) – jedno takie pomieszczenie może być wspólne dla dwóch lub trzech sal lekcyjnych, o następujących cechach:
- dostępne jest z sali lekcyjnej albo z korytarza,
- jego powierzchnia wynosi 12-15 m2 dla małej grupy dzieci lub jednego dziecka korzystającego z wózka inwalidzkiego albo 15-20 m2, gdy w pomieszczeniu ma przebywać dwóch lub więcej użytkowników wózków inwalidzkich 103Bulding bulletine 102: Designing for disabled children and children with special educational needs. Guidance for mainstream and special schools, Department for children, schools and families, Wielka Brytania 2014, www.gov.uk, Dostęp: lipiec 2016 r.,
- w obrębie pokoju możliwe jest także zaaranżowanie strefy wyciszenia.
UWAGA: Nie mylić strefy/pomieszczenia ciszy ze strefą/pomieszczeniem wyciszenia. Strefa/pomieszczenie ciszy służy do umożliwiania pracy indywidualnej dla uczniów z problemami nauki, natomiast strefa/pomieszczenie wyciszenia służy np. dzieciom z autyzmem czy ADHD do uspokojenia emocji.
101 N.Ratajczak-Szponik, Dz. cyt., s. 297.
102 P. McKevitt, Dz. cyt.
103Bulding bulletine 102: Designing for disabled children and children with special educational needs. Guidance for mainstream and special schools, Department for children, schools and families, Wielka Brytania 2014, www.gov.uk, Dostęp: lipiec 2016 r.
Dokumenty do pobrania:
- Sale rewalidacyjne odpowiadają warunkom określonym na poziomie podstawowym, w tym warunkom określonym na poziomie podstawowym jako zalecane rozwiązania.
- Powierzchnia sal rewalidacyjnych wynosi:
- w pełni wyposażona sala rehabilitacyjna lub sala do integracji sensorycznej ma
25-30 mkw, - pomieszczenie dla logopedy do pracy indywidualnej: 12-15 mkw (w przypadku większych grup [6-8 dzieci], jego powierzchnia może zwiększyć się do 39-65 mkw),
- sale do terapii słuchu: 20-24 mkw,
- sala doświadczania świata/światła (jeżeli wyodrębniono pomieszczenie) powinna posiadać 24-32 mkw,
- pomieszczenie dla psychologa lub pedagoga: 12-15 mkw.
- W szkołach ogólnodostępnych i integracyjnych zapewnia się sale doświadczania świata i salę rehabilitacyjną/integracji sensorycznej.
- W szkołach specjalnych wyodrębnia się pomieszczenia skierowane stricte na potrzeby uczniów z daną niepełnosprawnością, np. szkoła dla
dzieci niewidomych posiada pracownię do usprawniania widzenia. - Sale przygotowane są do pracy cichej, dzięki zastosowaniu ścian i sufitów z materiałów dźwiękochłonnych, które opisane są w obszarze technicznym. Jest to szczególnie istotne w pomieszczeniach do ćwiczenia słuchu i mowy.
- W pomieszczeniu znajduje się miejsce wyciszenia.
- Przy świetlicy znajduje się pomieszczenie sanitarne.
- Świetlica podzielona jest na strefy: do nauki i do zabawy.
- Biblioteka spełnia warunki opisane na poziomie podstawowym, w tym warunki określone na poziomie podstawowym jako zalecane rozwiązania.
- Dostęp do regałów z książkami zapewniono wszystkim użytkownikom, niezależnie od ich niepełnosprawności.
- Sytuowanie książek na wysokości powyżej 140 cm obwarowane jest warunkiem zapewnienia wsparcia ze strony personelu biblioteki.
- Przejścia między regałami są nie węższe niż 150 cm. Dopuszcza się szerokość przejścia nie mniejszą niż 120 cm pod warunkiem, że nie jest wymagane zawracanie wózkiem
- Książki usytuowane są na wysokości od 40 co 140 cm.
- Sytuowanie książek na wysokości powyżej 140 cm obwarowane jest warunkiem zapewnienia wsparcia ze strony personelu biblioteki.
- W budynku na każdej kondygnacji zapewniona jest minimum jedna toaleta dostosowana dla OzN zgodnie z warunkami określonymi na poziomie podstawowym, w tym warunkami określonymi dla poziomu podstawowego jako zalecane.
- W pomieszczeniach sanitarnych (nie tylko przeznaczonych dla OzN) zapewniony jest właściwy kontrastu kolorystyczny (min. 30% LRV) między wyposażeniem a tłem pomieszczenia.
- elementy takie jak drzwi, klamki, poręcze wspierające, urządzenia sanitarne i akcesoria, kontrastują barwą płaszczyzn pionowych i poziomych,
- zastosowany jest także kontrast wizualny między ścianą a posadzką, tak aby OzN narządu wzroku mogła ocenić wielkość pomieszczenia 105www.leewilson.com.au/2014/09/21/accessible-toilets-blue-seats-and-as1428-1-2009/ - dostęp: 2017 luty .
105www.leewilson.com.au/2014/09/21/accessible-toilets-blue-seats-and-as1428-1-2009/ - dostęp: 2017 luty
- Toalety dostosowane są dla dzieci z niepełnosprawnościami, tzn. parametry urządzeń uwzględniają poszczególne grupy wiekowe i spełniają dodatkowe założenia
- Miska sedesowa:
- przednia krawędź ustawiona w odległości 65 - 75 cm od tylnej ściany
- oddalenie od bocznej ściany: 38-42 cm, w przypadku dzieci w wieku 6-12 lat i 44-58 cm w przypadku dzieci powyżej 12 lat i dorosłych (odległość liczona do osi miski sedesowej),
- usytuowanie na wysokości (dotyczy górnej krawędzi miski): 37-39 cm dla dzieci w wieku 6-9 lat, 41-43 cm dla dzieci w wieku 9-12 lat i 46 - 48 cm dla dzieci powyżej 12 lat oraz dorosłych,
- dwa uchwyty przy misce sedesowej – przynajmniej jeden z nich ruchomy, drugi ruchomy lub stały (mocowany do ściany bocznej) – rozstaw między uchwytami wynosi 65-70 cm dla młodszych dzieci (do 12 lat) i 75-80 cm dla osób powyżej 12 roku życia,
- po obu stronach urządzenia zapewniona jest min. powierzchnia aktywności o wymiarach 90x120 cm 106Jeżeli audyt dostępności stwierdzi brak możliwości zapewnienia przestrzeni aktywności po obu stronach miski ustępowej, w ramach racjonalnych usprawnień dopuszcza się aby 50% toalet posiadało przestrzeń aktywności z prawej strony, a w pozostałych z lewej strony. ,
- uchwyty wystają 15 cm poza krawędź miski sedesowej i mocowane są na wysokości: 63-65 cm dla dzieci w wieku 6-9 lat, 68-70 cm dla dzieci w wieku 9-12 lat, 72-74 cm dla dzieci powyżej 12 lat i dorosłych,
- system spłukiwania wody mocowany jest na uchwycie lub sytuować na ścianie na wysokości 80-100 cm nad poziomem posadzki,
- zasobnik papieru zamocowany jest na ścianie lub zawieszony na poręczy – w przypadku, gdy znajduje się on na ścianie bocznej, to zaleca się go umieścić na wysokość: 50-55 cm dla dzieci w wieku 6-9 lat, 55-60 cm dla dzieci w wieku 9-12 lat i 65-70 cm dla dzieci powyżej 12 lat i dorosłych,
- zasobnik papieru obsługiwany jest za pomocą jednej ręki, bez konieczności mocnego chwytania, zaciskania lub skręcania nadgarstka 107N. Ratajczak-Szponik, Dostosowanie polskich szkół..., s. 300. .
- Umywalka:
- ma szerokość 55-65 cm i głębokość 45-55 cm,
- po obu stronach umywalki pozostawione jest po 20 cm wolnej przestrzeni,
- górna krawędź umywalki usytuowana jest na wysokości: 70-75 cm dla dzieci w wieku 6-9 lat, 75-80 cm dla dzieci w wieku 9-12 lat i 80-85 cm dla dzieci powyżej 12 lat i dorosłych,
- pod umywalką pozostawiona jest wolna przestrzeń o wysokości: 55-60 cm dla dzieci w wieku 6-8 lat, 60-65 cm dla dzieci w wieku 9-12 lat i 65-70 cm dla dzieci powyżej 12 lat i dorosłych – wysokość ta jest wymagana na głębokości minimum 25 cm,
- z obu stron umywalki zamontowano uchwyty, mocowane na wysokości umywalki w rozstawie 80-90 cm lub zastosowano umywalkę z wbudowanymi uchwytami,
- akcesoria znajdujące się przy umywalce, typu mydelniczka, suszarka lub podajnik papieru zamontowane są na wysokości 80-100 cm,
- przy umywalce umieszczone jest lustro, którego dolna krawędź usytuowana jest maksymalnie 100 cm nad posadzką, a jego wysokość jest nie mniejsza niż 80 cm,
- bateria umywalkowa jest uruchamiana na fotokomórkę lub ręcznie za pomocą dźwigni108Tamże, s.301 ,
- W szkołach ogólnodostępnych i integracyjnych przynajmniej jedno specjalne pomieszczenie higieniczne, tzw. changing places, wyposażone jest, oprócz miski ustępowej, między innym w leżankę, prysznic i umywalkę109Specjalne pomieszczenia sanitarne powinno być wymagane w szkołach specjalnych już na poziomie podstawowym.
W szkołach specjalnych liczba pomieszczeń higienicznych powinna być dostosowana do liczby uczniów i typu ich niepełnosprawności.
UWAGA: Pomieszczenie sanitarne wyposażone w kozetkę i prysznic jest wymagane w szkołach specjalnych już na poziomie podstawowym.
106Jeżeli audyt dostępności stwierdzi brak możliwości zapewnienia przestrzeni aktywności po obu stronach miski ustępowej, w ramach racjonalnych usprawnień dopuszcza się aby 50% toalet posiadało przestrzeń aktywności z prawej strony, a w pozostałych z lewej strony.
107N. Ratajczak-Szponik, Dostosowanie polskich szkół..., s. 300.
108Tamże, s.301
109Specjalne pomieszczenia sanitarne powinno być wymagane w szkołach specjalnych już na poziomie podstawowym.
Dokumenty do pobrania:
- Wszystkie tereny zewnętrzne dostosowane są w taki sposób, aby osoby ze szczególnymi potrzebami mogły korzystać z urządzeń i boisk w sposób zapewniający im uczestnictwo bierne i czynne w zawodach sportowych.
- Zagospodarowanie terenu wokół szkoły, uwzględnia dostępność do istotnych elementów działki, tj. terenów sportowych czy rekreacyjnych wszystkim uczniom.
- Do przestrzeni sportowych i rekreacyjnych doprowadzone są utwardzone ścieżki, wolne od przeszkód (np. krawężników) i wykonane z nawierzchni umożliwiających poruszanie się osób na wózkach inwalidzkich (nie są wskazane np. ażurowe płyty betonowe). Ścieżki są zadbane, nie porośnięte trawą, która może utrudniać dostęp do poszczególnych przestrzeni.
Dopuszczalna różnica wysokości pomiędzy ścieżkami nie może być większa niż 2 cm. Szerokość zalecana dla wszystkich ścieżek jest zgodna z parametrami trasy wolnej od przeszkód, w tym przypadku 200 cm (dopuszczalne 180 cm). - Minimum 30% urządzeń na placu zabaw dla dzieci młodszych jest dostosowanych do potrzeb OzN narządu ruchu, w tym osób poruszających się na wózkach.
Przy montażu zestawów zabawowych, elementy składające się na zestaw powinny być w 30% dostosowane do potrzeb osób poruszających się na wózkach.
Dokumenty do pobrania:
- Sale sportowe odpowiadają warunkom określonym na poziomie podstawowym, w tym warunkom określonym na poziomie podstawowym jako zalecane rozwiązania.
- Schody na trybunach i wszelkie zmiany poziomów sygnalizowane są fakturą (co najmniej na początku biegu schodowego) i mają oznaczenia w kontrastowym kolorze (np. krawędzie stopni). Na schodach trybun zamontowane są poręcze lub podpórki, które ułatwiają poruszanie się OzN ruchową, w tym osobom starszym.
- Na trybunach/widowni znajdują się min. 3 miejsca dostosowane dla osób poruszających się na wózku inwalidzkim, na każde 100 miejsc siedzących.
- Na trybunach/widowni zainstalowana jest pętla induktofoniczna, pozwalająca osobom słabosłyszącym z aparatami słuchowymi na odbiór wydarzeń sportowych i szkolnych.
- W obrębie strefy sportowej znajduje się dostępny dla OzN węzeł szatniowo-sanitarny, mogący stanowić oddzielne pomieszczenie wyposażone w prysznic, miskę sedesową i miejsce do przebierania oraz ew. szafki na ubrania lub być częścią ogólnego zespołu szatniowo-sanitarnego.