Obszar Organizacyjny / Poziom podstawowy
Obszar organizacyjny – wstęp do obszaru
Podstawowy
Obligatoryjny poziom podstawowy uważa się za spełniony, gdy wypełnione są wszystkie poniższe zapisy – z wyjątkiem punktów oznaczonych jako zalecane.
Na poziomie podstawowym zdefiniowano 19 standardów.
Zapoznaj się ze standardami w tym obszarze:
STANDARD DZIAŁALNOŚCI LIDERA DOSTĘPNOŚCI
Wymagane
- W szkole powołuje się lidera dostępności, w którego zakres obowiązków wchodzi:
- koordynowanie wdrażania Modelu Dostępnej Szkoły na terenie szkoły, w której jest zatrudniony,
- koordynowanie organizacji konsultacji i badań potrzeb danej szkoły, zgodnie
z potrzebami i założeniami audytowymi, - koordynowanie działań związanych z przeprowadzeniem pogłębionej diagnozy potrzeb użytkowników i najbliższego środowiska szkoły,
- koordynowanie działań realizowanych wspólnie z kadrą szkoły oraz ustalanie rozwiązań organizacyjnych, uwzględniających potrzeby wszystkich uczniów oraz całej społeczności szkolnej,
- koordynowanie realizacji zadań związanych z wdrożeniem Modelu Dostępnej Szkoły,
- udział w projektowaniu budżetu szkoły w kontekście planowania działań, mających na celu likwidowanie barier w zakresie dostępności w środowisku szkolnym oraz zapewnienia działań wspierających zgodnie z potrzebami,
- stały kontakt z organem prowadzącym w zakresie realizacji zadań związanych
z prowadzeniem działań diagnostycznych i realizacją działań wspierających na terenie szkoły, - przeprowadzenie rozeznania lokalnych instytucji, mogących wspierać szkołę
w działaniach na rzecz dostępności, - planowanie zadań po stronie szkoły w zakresie współpracy z innymi podmiotami zewnętrznymi, w tym w szczególności ze Specjalistycznymi Centrami Wspierającymi Edukację Włączającą (SCWEW), Ośrodkiem Pomocy Społecznej (OPS), Centrum Usług Społecznych (CUS), podmiotami leczniczymi,
- kontakt ze szkołami działającymi w podmiotach leczniczych (szpitalach, sanatoriach)
w celu dokonania ustaleń dotyczących zakresu materiału oraz w zależności od potrzeb, zasad i metod pracy z dziećmi/uczniami na pobytach długoterminowych lub cyklicznych (co kilka, kilkanaście dni przez cały rok), - ocena potrzeb w zakresie doskonalenia kadr, w zakresie edukacji dla wszystkich
i rozwiązywania problemów związanych z jej realizacją w praktyce oraz organizowanie, w uzgodnieniu z dyrektorem szkoły i we współpracy z placówkami doskonalenia kadr, różnych form doskonalenia, - współpraca z liderami dostępności pracującymi w innych szkołach. Budowanie lokalnej sieci wsparcia oraz opracowywanie, monitorowanie i ewaluacja Strategii Rozwoju Gminy, w zakresie związanym z zapewnianiem edukacji o wysokiej jakości dla wszystkich oraz dostępem na terenie gminy do kompleksowego wsparcia dla osób
o zróżnicowanych potrzebach, - uczestniczenie w obowiązkowych szkoleniach organizowanych przez akredytowane placówki doskonalenia kadr.
STANDARD OPRACOWANIA I WDROŻENIA INDYWIDULANEGO PLANU POPRAWY DOSTĘPNOŚCI SZKOŁY
Wymagane
- W szkole opracowuje się (przy udziale lidera dostępności) i wdraża Indywidualny Plan Poprawy Dostępności (IPPD), którego wzór stanowi załącznik nr 8 do MDS.
- Za realizację IPPD odpowiada dyrektor szkoły.
- Program powstaje we współpracy z nauczycielami, specjalistami, innymi pracownikami szkoły, rodzicami/opiekunami prawnymi.
- Wdrożenie IPPD obejmuje następujące działania:
- powołanie zespołu ds. opracowania Indywidualnego Planu Poprawy Dostępności w którego skład wchodzą:
- koordynator dostępności (powołany na poziomie organu prowadzącego szkołę),
- lider dostępności,
- nauczyciele, w tym nauczyciele współorganizujący proces kształcenia uczniów,
- specjaliści,
- pracownicy niepedagogiczni szkoły,
- przedstawiciele rodziców/opiekunów prawnych, w liczbie odpowiadającej potrzebom realizacji prac zespołu,
- przedstawiciele uczniów, w liczbie odpowiadającej potrzebom realizacji prac zespołu,
- wdrożenie regulaminu pracy zespołu, określającego:
- harmonogram czasu realizacji prac,
- zakres obowiązków członków/członkiń zespołu,
- posoby realizacji przygotowania IPPD,
- identyfikacja mocnych i słabych stron szkoły w zakresie dostępności,
- Inwentaryzacja zasobów w zakresie architektury, wyposażenia, procedur, zatrudnienia, kwalifikacji, kompetencji i umiejętności,
- identyfikacja potrzeb wszystkich grup zaangażowanych w życie szkoły (uczniowie, nauczyciele, rodzice, kadra zarządzająca, organ prowadzący, społeczność lokalna) w zakresie dostępności,
- opracowanie rozwiązań mających na celu zaspokojenie kluczowych potrzeb w zakresie dostępności,
- wskazanie efektów proponowanych rozwiązań,
- przygotowanie wstępnego kosztorysu oraz harmonogramu działań,
- akceptacja IPPD przez dyrektora i organ prowadzący.
Dokumenty do pobrania:
STANDARD WSPÓŁPRACY Z ORGANEM PROWADZĄCYM
Wymagane
- Organ prowadzący otrzymuje środki finansowe na podstawie danych zgłoszonych przez dyrektora szkoły w SIO w terminach wskazanych w przepisach prawa oświatowego.
- Organ prowadzący przekazuje placówce środki finansowe, które otrzymuje na uczniów z tytułu dodatkowych wag subwencyjnych. Wyliczane są na podstawie obowiązującego rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego obowiązującego w danym roku kalendarzowym.
- Środki finansowe są przekazywane na dany rok kalendarzowy oraz w sytuacji,
gdy dyrektor szkoły przedłoży informację dotyczącą konieczności udzielenia wsparcia,
z uwagi na rozpoznane w trakcie trwania roku szkolnego, zróżnicowane potrzeby uczniów, wynikające m.in. z przedłożonych orzeczeń lub opinii, czy ustaleń z konsultacji szkolnych. - Środki przeznaczone są na: zatrudnianie nauczycieli i pracowników szkoły, zakup pomocy dydaktycznych, dedykowanego wyposażenia dla uczniów.
- Organ prowadzący uczestniczy w przekazywaniu środków na zakup materiałów edukacyjnych, ćwiczeniowych i podręczników, które finansowane są z dotacji przeznaczonej dla szkoły.
- Organ prowadzący podejmuje decyzję w zakresie zatwierdzania organizacji pracy szkoły według potrzeb wynikających z wniosków dyrektora, wyraża zgodę na zatrudnianie nauczycieli, specjalistów, nauczyciela współorganizującego proces kształcenia, pomocy nauczyciela. W przypadku, gdy wynikają one z potrzeb uczniów, zapewnia środki finansowe na poprawę warunków architektonicznych i wyposażenie szkoły, w tym specjalistycznych pomocy dydaktycznych.
- Dyrektor, we współpracy z organem prowadzącym, wprowadza standardy współpracy i przekazywania środków z organu prowadzącego do szkoły, w wymiarze nie mniejszym niż środki, które trafiają do organu prowadzącego z tytułu orzeczeń i na organizację pomocy psychologiczno-pedagogicznej według liczby uczniów. Środki będą zapewniały realizację zaleceń zawartych w orzeczeniach i opiniach, jak i zapewnią wsparcie uczniom ze zróżnicowanymi potrzebami na podstawie ustaleń z konsultacji szkolnych.
- Dyrektor omawia organizację pracy szkoły z przedstawicielem organu prowadzącego w zakresie dotyczącym konieczności zapewnienia wsparcia potrzeb uczniów (z zachowaniem ochrony danych osobowych), a ponadto określając sytuacje, w których współpraca nauczyciela przedmiotu z nauczycielem współorganizującym kształcenie i specjalistą lub pomocą nauczyciela jest niezbędna. Następnie we współpracy z organem prowadzącym, decyduje o przydzieleniu do klasy dodatkowej osoby wspierającej w wymiarze i w sytuacjach odpowiadających potrzebom uczniów.
- Współpraca szkoły z organem prowadzącym odbywa się również w toku komunikacji zdalnej, z uwzględnieniem metod i technik komunikacji dostępnej wszystkim podmiotom.
Procedura przekazywania środków
- Organ prowadzący, przekazuje środki finansowe do szkoły na podstawie porozumienia zawartego z dyrektorem szkoły według wzoru (załącznik nr 3 do MDS).
- Dyrektor szkoły przygotowuje dla organu prowadzącego informację zbiorczą dotyczącą liczby uczniów, liczby orzeczeń o potrzebie kształcenia specjalnego, z uwzględnieniem przyczyn i czasu na jaki zostały wydane, liczby opinii, z uwzględnieniem zaleceń w nich zawartych, liczby uczniów, dla których konieczna jest organizacja dodatkowych zajęć z języka polskiego oraz innych form wsparcia, zgodnie z potrzebami zidentyfikowanymi w trybie konsultacji szkolnych, ze wskazaniem czasu ich zapewnienia.
- Organ prowadzący wskazuje wysokość środków finansowych, jakie są przeznaczone na realizację specjalnej organizacji nauki i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkole z wyliczeniem wag subwencyjnych.
- Dyrektor szkoły, planuje wydatkowanie środków w projekcie planu finansowego szkoły na dany rok kalendarzowy, co jest opiniowane przez radę szkoły, radę pedagogiczną, radę rodziców.
- Dyrektor szkoły przekazuje projekt planu finansowego do organu prowadzącego, który poddaje go analizie, sprawdza jego zgodność z projektem uchwały budżetowej i zatwierdza lub wprowadza w nim zmiany (w przypadku, gdy środki są przekazywane w trakcie roku szkolnego).
- Na poziomie średnim i zaawansowanym MDS, każdorazowe finansowanie działań powinno odbywać się za zgodą organu prowadzącego.
Dokumenty do pobrania:
STANDARD TWORZENIA/MODYFIKACJI WEWNĘTRZNYCH DOKUMENTÓW SZKOLNYCH (PROCEDUR) NA POTRZEBY POPRAWY DOSTĘPNOŚCI
Wymagane
- Dyrektor szkoły powołuje zespół ds. tworzenia/modyfikacji dokumentów szkolnych. Zespół tworzą:
- lider dostępności,
- nauczyciele, w tym nauczyciele współorganizujący proces kształcenia uczniów,
- specjaliści,
- pracownicy niepedagogiczni szkoły,
- przedstawiciele rodziców/opiekunów prawnych, w liczbie odpowiadającej potrzebom realizacji prac zespołu,
- przedstawiciele uczniów w liczbie odpowiadającej potrzebom realizacji prac zespołu.
- Dyrektor określa:
- harmonogram realizacji prac,
- zakres obowiązków członków/członkiń zespołu,
- sposoby realizacji działań w zakresie modyfikacji/tworzenia dokumentów szkolnych,
- sposoby wdrażania nowych lub modyfikacji istniejących już dokumentów szkolnych (przedstawienie ich na radzie pedagogicznej, a w zależności od wagi dokumentu opiniowanie lub uchwalanie przez radę pedagogiczną).
- Zespół dokonuje identyfikacji mocnych i słabych stron szkoły w zakresie dostępności, szczególnie w obszarach:
- realizacji procesu diagnostyczno-planistycznego uczniów,
- współpracy z nauczycielami/nauczycielkami, określającej zadania i sposoby realizacji specjalnych potrzeb uczniów,
- postępowania w przypadku trudności związanych z zatrudnieniem osób udzielających wsparcia i pomocy psychologiczno-pedagogicznej,
- zaopatrzenia uczniów w indywidualne pomoce, materiały edukacyjne, dedykowane wyposażenie,
- przepływu informacji oraz komunikacji pomiędzy organem prowadzącym a szkołą,
- przekazywania środków na zaspokajanie SPE,
- komunikacji i współpracy z podmiotami zewnętrznymi,
- komunikacji z rodzicami/opiekunami prawnymi,
- oraz inne (szczegółowo opisane w modelu Dostępna Szkoła w obszarach architektonicznym, technicznym oraz społeczno-edukacyjnym).
- Zespół tworzy lub modyfikuje funkcjonujące już dokumenty szkolne (procedury), zgodnie z wytycznymi wskazanymi w standardach MDS.
- Zespół dokonuje okresowej, minimum raz na pół roku, weryfikacji dostępności szkoły
(w tym, w razie potrzeb dokumentacji), w celu określenia ew. modyfikacji do potrzeb poprawy dostępności szkoły.
STANDARD ZAPEWNIANIA DOSTĘPNOŚCI W MIEJSCU NIEDOSTĘPNYM
Wymagane
- Szkoła przygotowuje i wdraża, np. w formie zarządzenia dyrektora, procedurę lub inny dokument wewnętrzny, określający sposób zapewnienia dostępności dla osób o specjalnych potrzebach, wynikających z niepełnosprawności (np. poprzez zorganizowanie nauki na piętrach dostępnych lub zapewnienie środka transportu na wszystkie kondygnacje), kiedy nie jest to możliwe ze względu na brak dostępności (np. architektonicznej). Wzór procedury znajduje się w załączniku nr 2 do MDS.
Dokumenty do pobrania:
STANDARD DZIAŁANIA WSZYSTKICH NAUCZYCIELI
Wymagane
- Nauczyciele przedmiotowi realizują podstawę programową kształcenia ogólnego, udzielają pomocy psychologiczno-pedagogicznej, przygotowują dostosowanie metod i form pracy, zarówno z grupą zróżnicowaną pod względem potrzeb edukacyjnych, jak i z poszczególnymi uczniami.
- Nauczyciele współorganizujący proces kształcenia, wspierają uczniów posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego oraz tych, którzy wymagają dodatkowego wsparcia, a także nauczyciela prowadzącego zajęcia edukacyjne - przy dokonywaniu wyboru lub dostosowaniu programu nauczania, metod i form pracy, materiałów do zajęć.
- Nauczyciele i specjaliści prowadzą zajęcia z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej, rewalidacyjne, resocjalizacyjne i socjoterapeutyczne, oraz działania wynikające z programu profilaktyczno- wychowawczego szkoły.
- Działania nauczycieli i specjalistów są planowane, realizowane i ewaluowane z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb edukacyjnych uczniów, konieczności indywidualizacji procesu kształcenia oraz stosowania zasad projektowania uniwersalnego w edukacji.
- Nauczyciele współpracują z rodzicami, specjalistami, pomocą nauczyciela i innymi pracownikami w celu realizacji synergicznych oddziaływań wobec ucznia i przenoszenia elementów do pracy z toku innych zajęć, w których uczeń bierze udział.
- Nauczyciele i specjaliści scalają realizację działań we wspólne kategorie, stosując zasady uniwersalnego projektowania w przypadku występowania tożsamych potrzeb uczniów.
- W zakresie udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej (zarówno w trakcie prowadzenia zajęć edukacyjnych, jak i np. dydaktyczno-wyrównawczych) nauczyciele i specjaliści, zapewniają wsparcie w bieżącej pracy ucznia oraz realizują cele wskazane odpowiednio w IPET i IPU.
- Nauczyciele i specjaliści indywidualizują proces kształcenia w sposób pozwalający na zachowanie dyskrecji i odbiegający etykietowania poszczególnych uczniów na tle grupy/klasy/szkoły, unikając jednocześnie wyręczania uczniów w podejmowanych aktywnościach.
- Nauczyciele i specjaliści pomagają w planowaniu wykonywania zadań edukacyjnych, wspierają uczniów w przezwyciężaniu trudności, motywują do podejmowania wyzwań edukacyjnych we współpracy z rówieśnikami.
- Nauczyciele i specjaliści wspólnie odpowiadają za realizację celów i współpracują w ramach prowadzonych działań. Współpraca ta odbywa się również w toku komunikacji zdalnej, z uwzględnieniem metod i technik komunikacji dostępnej wszystkim podmiotom.
STANDARD DZIAŁANIA POMOCY NAUCZYCIELA
Wymagane
- Pomoc nauczyciela wspiera uczniów w czasie realizacji zajęć i innych aktywności podejmowanych w szkole, zgodnie z zakresem i rodzajem wsparcia określonych w IPET, IPZ, współpracuje z nauczycielami i specjalistami w celu wdrożenia i realizacji procedur określających zadania i sposoby realizacji potrzeb uczniów.
- Pomoc nauczyciela analizuje potrzeby uczniów i wspiera ich w stosowaniu indywidualnych pomocy, materiałów edukacyjnych i ćwiczeniowych, podręczników, jak i dedykowanego sprzętu i wyposażenia.
- Pomoc nauczyciela zgłasza potrzeby uczniów dyrektorowi lub wskazanej przez niego osobie celem zakupu i uzupełnienia niezbędnego sprzętu i wyposażenia dla uczniów oraz konieczności konserwacji, przeglądów i uzupełnienia w przypadku zużycia, usterek i wad występujących w wyniku użytkowania przez uczniów.
- Pomoc nauczyciela przekazuje informacje dyrektorowi, nauczycielom i rodzicom dotyczące zmiany potrzeb, stanu indywidualnego sprzętu i wyposażenia.
- Pomoc nauczyciela informuje nauczycieli, specjalistów i dyrektora szkoły o występujących trudnościach i postępach uczniów w celu modyfikacji działań podejmowanych w toku zajęć edukacyjnych i poza tymi zajęciami.
- Współpraca ta odbywa się również w toku komunikacji zdalnej, z uwzględnieniem metod i technik komunikacji dostępnej wszystkim podmiotom.
STANDARD PRZYDZIELANIA WSPARCIA WYNIKAJĄCEGO Z INDYWIDUALNEGO PLANU EDUKACYJNO-TERAPEUTYCZNEGO
Wymagane
- Dyrektor, w celu właściwej organizacji kształcenia specjalnego i pomocy psychologiczno-pedagogicznej, wdraża zarządzeniem w szkole procedurę przydzielania wsparcia wynikającego z IPET. Procedura jest realizowana po złożeniu przez rodziców/prawnych opiekunów orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego. Rodzice są zapoznawani z procedurą w momencie przekazania do szkoły orzeczenia.
- Dyrektor szkoły zapoznaje nauczycieli oraz pracowników szkoły z procedurą, pozostawiając ją do wglądu w formie zwyczajowo przyjętej w szkole.
- Dyrektor szkoły pełni nadzór pedagogiczny nad pracami zespołu nauczycieli i specjalistów związanymi z opracowaniem WOPFU i IPET, organizacją zajęć rewalidacyjnych, resocjalizacyjnych, socjoterapeutycznych indywidualnych lub grupowych, organizacją zajęć z pomocy psychologiczno-pedagogicznej i wsparcia dla ucznia na terenie szkoły. Ponadto nadzoruje ewaluację WOPFU i IPET oraz jego modyfikację.
- Szkoła wdraża zasady opracowywania WOPFU i IPET dla uczniów posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego (którego wzór stanowi załącznik nr 7 do MDS):
- Dyrektor, powołuje dla każdego ucznia zespół nauczycieli i specjalistów do opracowania WOPFU i IPET, w którego skład wchodzą koordynator zespołu (wychowawca, nauczyciel lub specjalista) oraz wymagani sytuacją członkowie zespołu (nauczyciele przedmiotowi realizujący zajęcia dydaktyczne z uczniem, wychowawcy świetlicy, bibliotekarz, specjaliści z kwalifikacjami zgodnymi z niepełnosprawnością ucznia, nauczyciele prowadzący zajęcia rozwijające zainteresowania uczniów, wychowawcy grup wychowawczych, nauczyciele współorganizujący proces kształcenia uczniów – według potrzeb uczniów).
- Dyrektor, w harmonogramie pracy szkoły, określa terminy spotkań zespołu, które odbywają się nie rzadziej niż dwa razy w roku szkolnym. Ponadto spotkania zespołu organizowane są według potrzeb, o czym zawiadamia dyrektora koordynator zespołu.
- Dyrektor zaprasza do udziału w spotkaniach zespołu inne osoby 79Przedstawiciel poradni psychologiczno-pedagogicznej, asystent, pomoc nauczyciela na podstawie § 6 ust. 8 pkt. 1 Rozporządzenia MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym (Dz.U. z 2017 r., poz. 1678).
- Zespół opracowuje WOPFU na podstawie diagnozy i zaleceń zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego, opinii i dokumentów przekazanych przez rodziców/prawnych opiekunów, wywiadów z rodzicami, diagnoz i obserwacji realizowanych w szkole.
- IPET jest opracowywany na podstawie WOPFU w terminie do 30.09 roku szkolnego, w którym uczeń rozpoczyna naukę w szkole lub 30 dni od daty wpływu orzeczenia.
- Rodzice/prawni opiekunowie uczestniczą w opracowywaniu WOPFU i IPET jak i w spotkaniach zespołu nauczycieli i specjalistów, w których na ich wniosek mogą brać udział również inne osoby 80Inne osoby: lekarz, psycholog, pedagog, logopeda, inny specjalista na podstawie § 6 ust. 8 pkt. 2 Rozporządzenia MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym (Dz.U. z 2017 r., poz. 1678). .
- Rodzice/opiekunowie prawni otrzymują kopie opracowanych WOPFU i IPET.
- Zadania koordynatora w zakresie tworzenia, ewaluacji i modyfikacji IPET:
- Opracowanie WOPFU i IPET we współpracy z członkami zespołu.
- Wyznaczanie terminów spotkań zespołu z rodzicami/prawnymi opiekunami ucznia,
we współpracy z dyrektorem szkoły i przygotowanie pisemnych zawiadomień. - Dokumentowanie prac zespołu – w tym planowanie pracy zespołu, przygotowanie protokołów i innej dokumentacji z przebiegu spotkań i prac zespołu, w tym informacji niezbędnych do opracowania WOPFU i IPET.
- Organizacja współpracy nauczycieli i specjalistów oraz wymiana informacji dotyczących poziomu funkcjonowania ucznia, jego zachowania, na które należy zwracać uwagę.
- Koordynowanie przygotowania dostosowań do realizacji zajęć realizowanych przez nauczycieli przedmiotowych i specjalistów.
- Dbanie o scalenie pełnej dokumentacji WOPFU i IPET w teczce ucznia.
- Organizacja prac zespołu w zakresie ewaluacji WOPFU i IPET oraz jego modyfikacji.
- Przekazanie dyrektorowi zakresu zmian w toku wsparcia po ewaluacji WOPFU i IPET oraz jego modyfikacji niezbędnych do zorganizowania wsparcia dla ucznia w szkole.
- Zadania nauczycieli i specjalistów w zakresie tworzenia, ewaluacji i modyfikacji IPET:
- Zapoznanie się z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego, inną dokumentacją przedłożoną przez rodziców/prawnych opiekunów oraz opiniami i dokumentacją przygotowaną w toku obserwacji i diagnoz w szkole - co dokumentują pisemnie stosownym oświadczeniem.
- Aktywne uczestnictwo w spotkaniach zespołu, współpraca z koordynatorem zespołu, wychowawcą klasy i pedagogiem szkolnym w celu przygotowania WOPFU i IPET, m.in. wymiana informacji dotyczących funkcjonowania ucznia oraz jego zachowania, na które należy zwracać uwagę.
- Obserwacja ucznia, analiza jego mocnych stron, trudności i potrzeb, realizacji badań diagnostycznych w celu rzetelnego zidentyfikowania poziomu jego funkcjonowania.
- Przygotowanie zakresu dostosowań w obrębie zajęć przedmiotowych, opiekuńczo-wychowawczych z zastosowaniem zasad uniwersalnego projektowania,
- Przygotowanie programów zajęć rewalidacyjnych, resocjalizacyjnych, socjoterapeutycznych i zajęć z pomocy psychologiczno-pedagogicznej w danym roku szkolnym, zgodnie z zaleceniami zawartymi w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego i WOPFU, z zastosowaniem zasad uniwersalnego projektowania, które zawierają: diagnozę na podstawie, której są organizowane zajęcia, cele główne i szczegółowe, metody, formy, środki, treści tematyczne i ewaluacja.
- Przygotowanie ewaluacji i modyfikacji programów zajęć w danym półroczu i na koniec roku szkolnego - jeśli są one wymagane.
- Prowadzenie dokumentacji, w tym przygotowanie sprawozdań z realizowanych działań, podsumowania i ewaluacji realizowanego wsparcia, jak i wniosków do dalszej pracy. W tym współpracy z wychowawcą klasy i pedagogiem szkolnym, w celu przygotowania dokumentacji niezbędnej do ewaluacji WOPFU i IPET oraz jego modyfikacji.
- Przydzielanie wsparcia w ramach WOPFU i IPET:
- Rodzice/prawni opiekunowie wyrażają zgodę na realizację działań wspierających zaproponowanych w IPET.
- Po opracowaniu WOPFU i IPET, dyrektor:
- przydziela obowiązki i wymiar godzin prowadzenia zajęć (rewalidacyjnych/resocjalizacyjnych/socjoterapeutycznych, z pomocy psychologiczno-pedagogicznej), poszczególnym nauczycielom, zgodnie z ich kwalifikacjami,
- przydziela wsparcie uczniowi, w ramach zajęć odbywających się na terenie szkoły, dołączając go do grupy,
- przydziela wsparcie uczniowi, poprzez organizację zajęć w ramach kwalifikacji nauczycieli pracujących w szkole,
- zatrudnia nauczyciela/specjalistę do realizacji wsparcia dla ucznia określonego w IPET.
- Dyrektor szkoły zamieszcza zmiany, wynikające z potrzeb organizacji wsparcia dla ucznia, wraz z obowiązkami i wymiarem godzin, w arkuszu organizacyjnym pracy szkoły, który przedkłada, organowi prowadzącemu.
- Organ prowadzący akceptuje przedłożony przez dyrektora szkoły arkusz organizacyjny lub jego aneks.
- Wsparcie jest udzielane w formach, wymiarze i czasie wskazanym w IPET niezwłocznie po jego opracowaniu, a w sytuacji braku specjalistów z wymaganymi kwalifikacjami, niezwłocznie po ich zatrudnieniu.
- Ewaluacja udzielanego wsparcia:
- Ewaluacji poddawane są cele edukacyjne i terapeutyczne oraz wszystkie działania wspierające realizowane w szkole z wykorzystaniem metod, form, środków i wyposażenia dla ucznia.
- W ewaluacji biorą udział koordynator i członkowie zespołu, rodzice/prawni opiekunowie, w tym osoby udzielające wsparcia, np. pomoc nauczyciela i inne osoby pracujące z uczniem.
- Ewaluacja sporządzana jest w formie pisemnej, której rodzice/prawni opiekunowie otrzymują kopie.
- Wnioski z ewaluacji są podstawą do modyfikacji udzielanego wsparcia w ramach WOPFU i IPET.
- Modyfikacja IPET:
- IPET jest modyfikowany według potrzeb wynikających z funkcjonowania ucznia, na podstawie wyników WOPFU.
- Koordynator zespołu zawiadamia dyrektora o zmianach, jakie zostały poczynione w IPET, wskazując formy wsparcia, które są niezbędne do kontynuacji lub nowe formy wsparcia, które są niezbędne do organizacji dla ucznia.
- Dyrektor wnioskuje do organu prowadzącego, przedkładając arkusz organizacyjny pracy szkoły lub jego aneks, z zawartymi zmianami na podstawie ewaluacji WOPFU, IPET oraz w zakresie form wsparcia wynikających z modyfikacji IPET.
- Organ prowadzący akceptuje przedłożony przez dyrektora szkoły arkusz organizacyjny lub jego aneks.
- Dyrektor przydziela wsparcie wynikające z IPET specjalistom, którzy posiadają kwalifikacje w tym zakresie.
- Wsparcie jest udzielane w formach, wymiarze i czasie wskazanym w IPET.
79Przedstawiciel poradni psychologiczno-pedagogicznej, asystent, pomoc nauczyciela na podstawie § 6 ust. 8 pkt. 1 Rozporządzenia MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym (Dz.U. z 2017 r., poz. 1678).
80 Inne osoby: lekarz, psycholog, pedagog, logopeda, inny specjalista na podstawie § 6 ust. 8 pkt. 2 Rozporządzenia MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym (Dz.U. z 2017 r., poz. 1678).
Dokumenty do pobrania:
STANDARD ZATRUDNIANIA SPECJALISTÓW
Wymagane
- Szkoła zapewnia minimum 2 etaty specjalistów (psycholog, pedagog specjalny, logopeda itp.) na 400 uczniów.
- Zatrudnienie nauczycieli specjalistów poprawiające dostępność szkoły odbywa się na podstawie:
- dokumentacji faktycznej, którą doręczono do szkoły przez prawnych opiekunów
tj. orzeczeń, diagnoz, opinii itp., - potrzeb, jakie zdiagnozowano w środowisku uczniowskim: badania przesiewowe, obserwacje: rozwojowe, wychowawcze, opiekuńcze i zapisy protokołów konsultacji szkolnych, itp.,
- za zgodą Kuratora Oświaty na zatrudnianie:
- nauczycieli niespełniających wymagań kwalifikacyjnych do zajmowania danego stanowiska lub osób niebędących nauczycielami do prowadzenia określonych zajęć,
- nauczycieli niespełniających wymagań kwalifikacyjnych/osób niebędących nauczycielami 81Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz.U. z 2019 r. poz. 2215) – art. 9 ust. 1, art. 10 ust. 5 pkt 3 i 4, art. 10 ust. 2-3, ust. 7 i 9.
- O zatrudnieniu specjalistów, w tym: psychologa, pedagoga lub pedagoga specjalnego i logopedy, w szkole decyduje jej dyrektor, który wprowadza stosowne zapisy do projektu arkusza organizacji na dany rok szkolny po przeprowadzeniu analizy potrzeb. Dyrektor, przygotowując arkusz organizacyjny pracy szkoły, rozpoznaje zapotrzebowanie szkoły w zakresie:
- zatrudnienia pracowników pedagogicznych, według ich kwalifikacji i doświadczenia,
- zatrudnienia pracowników niepedagogicznych, tj. administracja i obsługa szkoły,
- zatrudnienia specjalistów organizujących i realizujących pomoc psychologiczno-pedagogiczną, w tym psychologa i pedagoga szkolnego,
- zatrudnienie nauczycieli i specjalistów, niezbędnych do zapewnienia realizacji zróżnicowanych potrzeb edukacyjnych uczniów.
- Dyrektor, rozpoznając potrzeby szkoły, w tym: potrzeby uczniów, pracowników pedagogicznych i niepedagogicznych, występuje do organu prowadzącego o przyznanie środków, które pozwolą mu na realizację specjalnych potrzeb edukacyjnych.
- Organ prowadzący przekazuje do szkoły środki finansowe w wymiarze nie niższym niż te, które otrzymuje z tytułu realizacji zaleceń z orzeczeń oraz wagi na pomoc psychologiczno-pedagogiczną. W dostępnej szkole, środki przyznane subwencyjnie dziecku posiadającemu orzeczenie, powinny być wydatkowane w placówce, do której uczęszcza, zgodnie z jego potrzebami edukacyjnymi.
- Zatrudnienie w placówce edukacyjnej psychologa, pedagoga (pedagoga specjalnego) oraz nauczyciela współorganizującego kształcenie specjalne, odbywa się na podstawie z analizy danych o stanie zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży 82https://brpd.gov.pl/sites/default/files/enoc-2018-report-on-child-mental-health-eng-fv.pdf oraz https://brpd.gov.pl/sites/default/files/enoc_2018_statement_child_mental_health_fv.pdf, Dostęp: 21.09.2020. , ich potrzeb i deficytów rozwojowych i edukacyjnych:
- na mocy przepisów rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia
2017 r. 83http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20170001591/O/D20171591.pdf, Dostęp: 21.09.2020. , dyrektor szkoły jest zobowiązany zorganizować w szkole pomoc psychologiczno-pedagogiczną, aby umożliwić zaspokojenie potrzeb rozwojowych i edukacyjnych uczniów, wspomagać ich rozwój i efektywność uczenia się, - przy współpracy z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi, określającymi potrzeby uczniów w wydawanych opiniach i orzeczeniach,
- zgodnie z wytycznymi prawa pracy, Kartą Nauczyciela i zapotrzebowaniem uczniów,
tj. zgodnie z ramowym planem nauczania. - orzeczenia,
- opinii psychologiczno-pedagogicznej,
- rozpoznanych potrzeb uczniów, zdiagnozowanych w środowisku szkolnym,
- dokumentacji medycznej, dostarczonej przez rodziców,
- problemów wychowawczych na terenie szkoły, w tym zachowania agresywnego, przemocy na terenie szkoły, niskich wyników w nauce,
- przeciwdziałania wypaleniu zawodowemu nauczycieli.
Zatrudnienie specjalistów oraz wymiar ich zatrudnienia podyktowany jest rozpoznanymi potrzebami uczniów, ze szczególnym uwzględnieniem:
- W sytuacji, gdy w szkole brakuje specjalistów, szkoła może pozyskać brakującą kadrę na podstawie oddelegowania specjalisty pracującego w innej placówce prowadzonej przez ten sam organ. Organ prowadzący, według obowiązujących przepisów, może nałożyć obowiązek podjęcia pracy w innej szkole lub szkołach, w celu uzupełnienia tygodniowego obowiązkowego wymiaru zajęć 84Na podstawie art. 22 ust. 1, KN oraz art. 220 ust. 1 pkt 3 ustawy z 16.12.2016 r. - Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 60) http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19820030019/U/D19820019Lj.pdf, Dostęp: 20.09.2020 r. .
- W sytuacji, gdy organ prowadzący prowadzi jedna szkołę i brakuje w niej specjalistów, dyrektor szkoły może:
- pozyskać specjalistów z zewnątrz składając oferty pracy w odpowiednich instytucjach,
- przeszkolić chętny personel szkoły w ramach podnoszenia swoich kwalifikacji,
- dofinansować szkolenia nauczycieli w celu pozyskania specjalistów;
- uzyskać zgodę właściwego kuratora oświaty i zatrudnić osoby z niepełnymi kwalifikacjami,
- podnieść dodatki motywacyjne dla specjalistów.
81 Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz.U. z 2019 r. poz. 2215) – art. 9 ust. 1, art. 10 ust. 5 pkt 3 i 4, art. 10 ust. 2-3, ust. 7 i 9.
82https://brpd.gov.pl/sites/default/files/enoc-2018-report-on-child-mental-health-eng-fv.pdf oraz https://brpd.gov.pl/sites/default/files/enoc_2018_statement_child_mental_health_fv.pdf, Dostęp: 21.09.2020.
83http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20170001591/O/D20171591.pdf, Dostęp: 21.09.2020.
84Na podstawie art. 22 ust. 1, KN oraz art. 220 ust. 1 pkt 3 ustawy z 16.12.2016 r. - Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 60) http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19820030019/U/D19820019Lj.pdf, Dostęp: 20.09.2020 r.
STANDARD ZATRUDNIANIA PERSONELU MEDYCZNEGO W SZKOLE
Wymagane
- W celu spełnienia wymogów ujętych w ustawie o opiece zdrowotnej nad uczniami z dnia 12 września 2019 r.85https://www.doipip.wroc.pl/download/nowy%20folder/Ustawy%20na%20www/Ustawa%20o%20opiece%20zdrowotnej%20nad%20uczniami.pdf, Dostęp: 20.09.2020 r. , w szkole zapewnia się obecność pielęgniarki środowiska nauczania i wychowania, higienistki szkolnej, realizującej opiekę zdrowotną nad uczniami.
- Uczniowie szkoły objęci są:
- bezpłatnym dostępem do opieki stomatologicznej,
- bezpłatnym dostępem do opieki medycznej.
- Opieka medyczna sprawowana w szkole dostosowywana jest do indywidualnych potrzeb ucznia – pacjenta. Na podstawie art. 22 ust. 1, KN. Zapisy dotyczące szczegółowego postępowania, wymiaru udzielanego wsparcia, zawiera podręcznik dla pielęgniarek i higienistek szkolnych, opracowany przez Instytut Matkii Dziecka 86http://www.oipip.pila.pl/images/Podrcznik-pielgniarek-szkolnych.pdf, Dostęp: 20.09.2020 r. .
- W celu zapewnienia opieki medycznej i zapewnienia profilaktyki zdrowotnej dyrektor w porozumieniu z organem prowadzącym zatrudnia pielęgniarkę środowiska nauczania/ higienistkę szkolną, realizującą opiekę zdrowotną nad uczniami, która posiada pełne kwalifikacje do wykonywania w określonym przez dyrektora szkoły zakresie.
- W celu zapewnienia opieki medycznej i zapewnienia profilaktyki zdrowotnej dyrektor w porozumieniu z organem prowadzącym zatrudnia pielęgniarkę środowiska nauczania/higienistkę szkolną, realizującą opiekę zdrowotną nad uczniami, która posiada pełne kwalifikacje do wykonywania zadań, w określonym przez dyrektora szkoły zakresie.
- W wyjątkowych przypadkach organ prowadzący w porozumieniu z dyrektorem szkoły może zawrzeć porozumienie na realizację opieki zdrowotnej na terenie szkoły z osobą, która posiada pełne kwalifikacje do wykonywania zadań pielęgniarki środowiska nauczania/higienistki szkolnej, zgodnie ze zdiagnozowanymi potrzebami danej szkoły, przedstawionymi przez jej dyrektora.
85https://www.doipip.wroc.pl/download/nowy%20folder/Ustawy%20na%20www/Ustawa%20o%20opiece%20zdrowotnej%20nad%20uczniami.pdf, Dostęp: 20.09.2020 r.
86http://www.oipip.pila.pl/images/Podrcznik-pielgniarek-szkolnych.pdf, Dostęp: 20.09.2020 r.
STANDARD WSPÓŁPRACY Z RODZICAMI/OPIEKUNAMI PRAWNYMI
Wymagane
- Do prawidłowego przebiegu oddziaływań edukacyjno-terapeutycznych na terenie szkoły niezbędne jest współdziałanie nauczycieli z rodzicami/opiekunami prawnymi. Rodzice/opiekunowie uczestniczą w rozpoznawaniu potrzeb swoich dzieci, planowaniu i ewaluacji wsparcia, w tym uczestniczą w konsultacjach szkolnych, IPET/ WOPFU/IPZ. Rodzice/opiekunowie wyrażają zgodę na uczestnictwo ich dzieci w zajęciach rewalidacyjnych, socjoterapeutycznych oraz z pomocy psychologiczno-pedagogicznej.
- Szkoła w sposób systematyczny monitoruje potrzeby rodziców z niepełnosprawnościami oraz wdraża działania rozwiązujące daną sytuację, wynikającą ze zdiagnozowanych barier szkoły, a następnie podnosi dostępność (np. przez zapewnienie tłumaczenia na język migowy (video-tłumacz).
- Dostępność konsultowana jest z rodzicami podczas cyklicznych spotkań wyznaczonych w kalendarzu uroczystości i imprez szkolnych (minimum dwa spotkania w roku szkolnym). Konsultacje odbywają się przy ścisłej współpracy z liderem dostępności (szkoła organizuje cykliczne dyżury lidera dostępności, co najmniej raz w miesiącu oraz umożliwia bezpośredni kontakt z liderem za pomocą wydzielonej skrzynki elektronicznej). Organizacja i współorganizacja przestrzeni szkoły omawiana jest z rodzicami – wymaga to od szkoły gotowości do przyjęcia opinii i ewentualnej modyfikacji swoich pomysłów.
- Szkoła ma gotowość wdrożenia rozwiązań pozwalających rodzicom z niepełnosprawnościami na pełne uczestnictwo w życiu szkoły. Rozpoznanie potrzeb rodzica powinno obejmować pytania o szczególne potrzeby, związane z zapewnieniem dostępności. Pytania takie powinny być zawarte m.in. w zaproszeniu na wywiadówki, spotkania, konsultacje i inne wydarzenia organizowane w szkole.
- Szkoła organizuje współpracę z rodzicami/opiekunami prawnymi również w toku komunikacji zdalnej, z uwzględnieniem metod i technik komunikacji dostępnej wszystkim podmiotom.
STANDARD PODNOSZENIA ŚWIADOMOŚCI KADRY W ZAKRESIE DOSTĘPNOŚCI I EDUKACJI DLA WSZYSTKICH
Wymagane
- Szkoła podejmuje działania umożliwiające budowanie świadomości członków zespołu, jako kluczowych aktorów odpowiedzialnych za zwiększenie dostępności w placówce:
- Rocznie odbywa się w placówce 5 spotkań, mających na celu wzrost świadomości na temat zwiększania dostępności w szkole.
- Udział w w/w spotkaniach bierze minimum 80% kadry.
- Tematami spotkań mogą być:
- świadomość pełnego prawa wszystkich uczniów do uczestnictwa w całości działań i zdarzeń edukacyjnych, rekreacyjnych, kulturalnych i sportowych w szkole,
- znajomość i świadomość potrzeb edukacyjnych, w tym zróżnicowanych potrzeb edukacyjnych, specjalnych potrzeb edukacyjnych, a także indywidualnych, spersonalizowanych potrzeb edukacyjnych, które zmieniają się w czasie, w związku z rozwojem uczniów lub barierami w tym rozwoju (uwarunkowanymi różnymi przyczynami),
- rozwijanie rozumienia psychospołecznych uwarunkowań specjalnych potrzeb edukacyjnych oraz wiedzy w zakresie praw osób z niepełnosprawnościami, w tym praw dziecka,
- refleksja dotycząca różnic i podobieństw istniejących pomiędzy uczniami i umiejętność znalezienia najlepszego, w danej sytuacji, podejścia do różnorodności w szkole,
- refleksja dotycząca umiejętności wykorzystania różnych sposobów i stylów uczenia się, dla wzmocnienia procesu nauczania i organizacji rozwiązań technicznych w szkole, podnoszącej świadomość na temat dostępności,
- krytyczna refleksja nad własnymi przekonaniami i postawami oraz ich wpływem na podejmowane działania dla kadry pedagogicznej i niepedagogicznej, w tym refleksja nad postawami dyskryminującymi i praca, aby zmieniać i rozwijać postawy pełne szacunku w relacjach społecznych. Używanie odpowiedniego języka w kontakcie ze wszystkimi uczniami i innymi stronami zaangażowanymi w proces edukacji,
- sposoby na zwiększenie dostępności w szkole poprzez poznanie zasad uniwersalnego projektowania 87Projektowanie uniwersalne to model edukacji, w którym w oparciu o wyniki badań psychologicznych, pedagogicznych i neurobiologicznych proponuje się rozwijanie elastycznego (flexible) środowiska uczenia się, odpowiadającego specjalnym potrzebom edukacyjnym różnych grup uczniów. Organizacja nauczania powinna zatem zakładać wykorzystanie zróżnicowanych środków nauczania oraz prezentacji materiału przez ucznia, a także różnorodne środki pedagogiczne i technologiczne wspierające motywacje i zaangażowanie uczniów. Model ULD ( Universal Learning Design) funkcjonuje w ramach edukacji inkluzyjnej i jest zgodny z biopsycho-społecznym modelem podejścia do niepełnosprawności. https://www.zycieszkoly.com.pl/artykul/projektowanie-uniwersalne-w-edukacji, Dostęp: 06.04.2020 r. Oraz E. Domagała-Zyśk, Projektowanie uniwersalne w edukacji osób z wadą słuchu, [w:] M. Nowak, E. Stoch, B. Borowska, Z problematyki teatrologii i pedagogiki, Lublin, s. 553-568.
87Projektowanie uniwersalne to model edukacji, w którym w oparciu o wyniki badań psychologicznych, pedagogicznych i neurobiologicznych proponuje się rozwijanie elastycznego (flexible) środowiska uczenia się, odpowiadającego specjalnym potrzebom edukacyjnym różnych grup uczniów. Organizacja nauczania powinna zatem zakładać wykorzystanie zróżnicowanych środków nauczania oraz prezentacji materiału przez ucznia, a także różnorodne środki pedagogiczne i technologiczne wspierające motywacje i zaangażowanie uczniów. Model ULD ( Universal Learning Design) funkcjonuje w ramach edukacji inkluzyjnej i jest zgodny z biopsycho-społecznym modelem podejścia do niepełnosprawności. https://www.zycieszkoly.com.pl/artykul/projektowanie-uniwersalne-w-edukacji, Dostęp: 06.04.2020 r. Oraz E. Domagała-Zyśk, Projektowanie uniwersalne w edukacji osób z wadą słuchu, [w:] M. Nowak, E. Stoch, B. Borowska, Z problematyki teatrologii i pedagogiki, Lublin, s. 553-568.
STANDARD IDENTYFIKACJI I ANALIZY POTRZEB SZKOLENIOWYCH W OBSZARZE ZWIĄZANYM ZE ZWIĘKSZANIEM DOSTĘPNOŚCI
Wymagane
- Szkoła dokonuje okresowej analizy i identyfikacji potrzeb w odniesieniu do zapotrzebowania na konkretne kompetencje i kwalifikacje, które dotyczą pracy z uczniem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.
- Diagnozując potrzeby szkoleniowe, dyrektor szkoły posiłkuje się informacjami pochodzącymi z:
- ustaleń prowadzonego nadzoru pedagogicznego,
- wyników ewaluacji wewnętrznej,
- wyników zewnętrznych badań potrzeb nauczycieli w zakresie doskonalenia
(np. realizowanych lokalnie przez kuratorium na konkretnym obszarze), - opracowanego planu rozwoju szkoły na rok lub kilka najbliższych lat,
- kierunków aktualnej polityki oświatowej w kraju,
- ankiet, których respondentami będą zarówno nauczyciele, pracownicy niepedagogiczni, jak i rodzice/opiekunowie prawni.
- W celu zapewnienia adekwatnej identyfikacji i analizy potrzeb szkoleniowych w obszarze związanym ze zwiększeniem dostępności, realizowane są następujące działania:
- analiza sposobu identyfikacji i analizy potrzeb szkoleniowych,
- analiza dotychczasowego poziomu uwzględnienia identyfikacji potrzeb kadry
w temacie diagnozowania i wspierania indywidualnych potrzeb uczniów, w tym specjalnych potrzeb edukacyjnych, zagadnień związanych z edukacją włączającą, potrzeby zmiany myślenia o nauczaniu i strategiach pracy z uczniami, - kompleksowa diagnoza najważniejszych potrzeb szkoleniowych, w szczególności,
w zakresie diagnozowania i wspierania indywidualnych potrzeb edukacyjnych, w tym specjalnych potrzeb edukacyjnych uczniów. Diagnoza potrzeb szkoleniowych związana z podnoszeniem dostępności oraz funkcjonowaniem w szkole uczniów
o zróżnicowanych potrzebach, - zdefiniowanie potrzeb (zmian koniecznych do wprowadzenia, kompetencji do uzupełnienia wśród kadry),
- przeprowadzenie anonimowych ankiet, w zakresie posiadanej wiedzy na temat potrzeb osób ze zróżnicowanymi potrzebami, w tym z niepełnosprawnościami itp.,
- identyfikacja pomysłów dotyczących wszelkich form podnoszenia kwalifikacji
i kompetencji przez pracowników, - zaplanowanie działań (plan warsztatów i szkoleń i innych form kształcenia formalnego, nieformalnego i poza formalnego),
- analiza, czy szkolenia inne formy kształcenia formalnego, nieformalnego i poza formalnego powinny być przeprowadzone dla całego grona pedagogicznego, czy wybranych pracowników (tzn. takich kompetencji, kwalifikacji, które warto podnieść u grupy pracowników, przydatnych im wszystkim).
- W szkole prowadzone są cykliczne spotkania podsumowujące wyniki przeprowadzonej analizy.
STANDARD PODNOSZENIA KOMPETENCJI I KWALIFIKACJI KADRY
Wymagane
- Szkoła stwarza możliwości systematycznego podnoszenia kompetencji i kwalifikacji przez kadrę, w zakresie zwiększania dostępności i pracy z uczniami z różnorodnymi potrzebami.
- Szkoła, planując działania mające na celu zwiększenie dostępności, dokonuje analizy potrzeb w zakresie podnoszenia kompetencji u poszczególnych grup kadry pracującej z uczniami z różnorodnymi potrzebami.
- Szkoła zapewnia kadrze finansowanie i współfinansowanie udziału w kształceniu formalnym, nieformalnym i poza formalnym dotyczącym:
- obowiązujących rozwiązań prawnych, uwzględniających perspektywę podnoszenia poziomu dostępności i edukacji włączającej,
- zarządzania oświatą i zagadnień związanych z zarządzaniem w środowisku dostępnym i włączającym, we współpracy z organem prowadzącym,
- komunikacji z rodzinami/opiekunami prawnymi: skuteczne angażowanie rodziców/opiekunów prawnych i rodzin we wspomaganie procesu uczenia się ich dziecka, efektywna komunikacja z rodzicami/opiekunami prawnymi i innymi bliskimi dziecka, wywodzącymi się z różnych społeczności kulturowych, etnicznych, językowych i różniących się statusem socjoekonomicznym,
- podnoszenia poziomu rozumienia psychospołecznych uwarunkowań, indywidualnych potrzeb edukacyjnych uczniów oraz wiedzy w zakresie praw osób z niepełnosprawnościami oraz praw dziecka,
- podnoszenia poziomu rozumienia indywidualnych potrzeb edukacyjnych uczniów i ich funkcjonowania w zespole klasowym i szkole,
- realizacji indywidualnych potrzeb uczniów, w tym w szczególności potrzeb wynikających z niepełnosprawności,
- realizacji czynności i zadań szkolnych z użyciem przedmiotów i materiałów dostosowanych do indywidualnych potrzeb ze względu na ograniczenia sprawności fizycznej, ruchowej, intelektualnej, komunikacyjnej,
- różnorodnych sposobów komunikowania się i adaptacji (np. AAC, urządzenia powiększające i dostosowujące obraz do ostrości i pola widzenia ucznia, urządzenia przekształcające bodźce wzrokowe na bodźce foniczne lub dotykowe, stosowanie systemu Braille’a, środków komunikowania się dostosowanych do potrzeb uczniów głuchoniewidomych, osób głuchych, stosowanie tekstów łatwych do czytania),
- strategii nauczania, w oparciu o indywidualne plany i programy edukacyjne,
z zastosowaniem specjalistycznych metod pracy i spersonalizowanych programów nauczania, - strategii pracy z grupą, klasą, w której występują zróżnicowane potrzeby edukacyjne,
- rozpoznania uwarunkowań i funkcjonowania uczniów, w tym wpływu warunków kształcenia i stosowanych metod dydaktycznych w odniesieniu do potrzeb rozwojowych i edukacyjnych uczniów, w szczególności z specjalnymi potrzebami edukacyjnymi,
- tworzenia i realizacji programów wsparcia, ich monitorowania, ewaluacji i modyfikacji w kontekście zmieniających się potrzeb, w szczególności uczniów z specjalnymi potrzebami edukacyjnymi i niepełnosprawnościami,
- organizacji nauczania dostosowanego do indywidualnego tempa procesów poznawczych i czynności psychomotorycznych ucznia ze zróżnicowanymi potrzebami, w szczególności ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi,
- doskonalenia warsztatu diagnostycznego z uwzględnieniem diagnozy/oceny funkcjonalnej w modelu biopsychospołecznym, z zastosowaniem procedur diagnostycznych, z wykorzystaniem międzynarodowych klasyfikacji (ICD, ICF),
- stosowania zasad projektowania uniwersalnego w edukacji.
- Minimum 20 % kadry pedagogicznej i niepedagogicznej posiada kompetencje i kwalifikacje, nabyte w ostatnich 2 latach, w zakresie:
- stosowania racjonalnych usprawnień,
- uniwersalnego projektowania,
- zwiększania dostępności w edukacji.
STANDARD DOSTĘPNOŚCI CYFROWEJ I INFORMACYJNEJ
Wymagane
- Szkoła zapewnia dostępność cyfrową na poziomie określonym w Ustawie z dn. 4 kwietnia 2019 r. o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych (Art. 2, ust. 3) w oparciu o wszystkie prowadzone przez nią strony internetowe, w tym również BIP, intranet lub ekstranet, a także wszystkie publikowane w nich treści, w tym dokumenty i multimedia elektroniczne, z wyjątkami, określonymi w Art. 3 Ustawy.
- Szkoła zapewnia likwidację barier informacyjnych, poprzez wprowadzenie dostępnego systemu informatycznego, służącego zarządzaniu szkołą oraz komunikacji z rodzicami/opiekunami prawnymi (dziennik elektroniczny).
- Szkoła zapewnia likwidację barier komunikacyjnych i informacyjnych w ramach prowadzonych na swoim terenie szkoleń i warsztatów. Szczegółowe informacje na temat wymogów dotyczących standardu szkoleniowego i informacyjnego, znaleźć można w załączniku nr 2 (Standardy dostępności dla polityki spójności 2014-2020, dostępnym na stronie internetowej www.power.gov.pl).
- Szkoła w kontaktach z rodzicami/opiekunami prawnymi i uczniami, zapewnia możliwość korzystania z form wspomaganej komunikacji i AAC.
- Szkoła udostępnia informacje i niezbędne materiały w druku powiększonym, alfabecie Braille’a lub w wersji elektronicznej, zgodnie z zapotrzebowaniem ich odbiorców.
- Szkoła gwarantujące przygotowanie i udostępnienie najważniejszych dokumentów (statut, procedury, zarządzenia) w języku prostym.
- Szkoła samodzielnie, bądź przy wykorzystaniu zasobów zewnętrznych, organizuje cykliczne audyty dostępności udostępnianych przez nią treści cyfrowych.
- Szkoła w porozumieniu z organem prowadzącym, przygotowuje specyfikacje dokonywanych na jej potrzeby zamówień, z uwzględnieniem standardów dostępności cyfrowej i informacyjnej.
- Każda osoba odpowiedzialna za tworzenie, publikowanie lub inne rozpowszechnianie treści cyfrowych oraz drukowanych, a także osoby odpowiedzialne za cyfrową infrastrukturę, jej konserwację, zamawianie, zakup i odbiór w ramach szkoły, zostały przeszkolone w zakresie wymogów dotyczących dostępności cyfrowej i informacyjnej, przy czym, zakres tematyczny szkoleń dobrany został odpowiednio do zakresu kompetencji poszczególnych pracowników.
STANDARD MONITOROWANIA POTRZEB I INFORMOWANIA O DOWOZACH
Wymagane
- Gminy regularnie monitorują zapotrzebowanie na dowóz, co umożliwia jego racjonalne planowanie i sprawną organizację.
- Rodzic/opiekun prawny dziecka, które nie posiada orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego, jest informowany o godzinach przejazdu oraz miejscach, z których są odbierane dzieci.
- Dowóz dzieci bez orzeczeń jest realizowany z/do punktów zbiorczych (z/do funkcjonujących w miejscowości zamieszkania przystanków autobusowych i innych ustalonych punktów).
- W przypadkach wskazanych w ustawie Prawo Oświatowe, gmina zwraca koszty dowozu, jeżeli zapewniają go rodzice, a kwotę zwrotu oblicza się wg przepisów zawartych w ustawie.
- Gmina dysponuje jednolitym formularzem (kartą zgłoszenia dziecka z niepełnosprawnością do dowozu), wypełnianym zarówno przez rodziców, jak i szkołę – niekoniecznie w tym samym czasie. W formularzu, oprócz danych adresowych, rodzice/opiekunowie prawni mogą wskazać istotne informacje dot. potrzeb dziecka (rodzaj niepełnosprawności, fakt korzystania z wózka/innych pomocy ortopedycznych, PJM, AAC, konieczność zapewnienia specjalnego fotelika, choroby współistniejące, które mogą objawiać się w trakcie przejazdu, np. choroba lokomocyjna, padaczka). W formularzu, szkoła określa przedział czasowy rozpoczęcia oraz zakończenia zajęć przez dziecko (zgodnie z planem lekcji oraz zajęć wspierających), wskazuje też – jeżeli to konieczne – osobę odpowiedzialną za odbiór/przekazanie dziecka do dowozu. Uzupełniona karta zgłoszenia do dowozu może być przekazana drogą elektroniczną (e-mail, przyjęty w szkole system komunikacji z rodzicami), podczas zapisywania dziecka do szkoły lub gdy rodzic/opiekun przedkłada orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, przeprowadzania wielospecjalistycznej oceny funkcjonowania ucznia, a także podczas spotkania dotyczącego opracowania indywidualnego programu edukacyjno-terapeutycznego.
STANDARD ORGANIZACJI DOWOZU
Wymagane
- W urzędzie (odpowiednio gminy, miasta, dzielnicy), zadania związane z organizacją i realizacją dowozów są koordynowane przez jedną osobę.
Dowóz lub podpisanie umowy na zwrot jego kosztów, realizowane są w jak najkrótszym, możliwym terminie, maksymalnie w ciągu 14 dni od momentu zgłoszenia zapotrzebowania – również w trakcie roku szkolnego.
- Organizując dowozy, gmina dokłada wszelkich starań, aby czas przejazdu uczniów z niepełnosprawnościami na trasie dom – szkoła i szkoła – dom, był możliwie najkrótszy. Przejazd każdego dziecka do szkoły, nie trwa dłużej niż 60 minut w jedną stronę. W uzasadnionych sytuacjach, przejazd może trwać dłużej. Do uzasadnionych sytuacji, w których przejazd może się wydłużyć zalicza się m.in.:
- organizację sieci dróg, która uniemożliwia przejazd bezpośredni pomiędzy domem a szkołą w czasie krótszym niż 60 minut,
- czasowe zmiany w organizacji sieci dróg, spowodowane remontami dróg, wydarzeniami niezaplanowanymi, wymuszającymi zmiany w trasach dowozu,
- zwiększenie w trakcie roku szkolnego liczby dzieci objętych dowozem, wymuszające zmianę tras przewozu.
- W przyjętym regulaminie dowozów określa się formy kontaktu pracowników szkoły i rodziców z osobami realizującymi dowóz oraz wskazuje sposób odbierania i przekazywania dzieci do/z dowozu.
- W przypadku ubiegania się o dowóz lub zwrot jego kosztów do szkoły, która nie jest najbliższą geograficznie, zgłoszenie rozpatrywane jest indywidualnie, z uwzględnieniem prymatu dobra konkretnego dziecka. Może się zdarzyć, że rodzic/opiekun będzie się ubiegał o dowóz do dalej położonej szkoły, argumentując, że ta konkretna szkoła prowadzi naukę w mniej licznych klasach, prowadzi klasy terapeutyczne, specjalizuje się w pracy z dziećmi z konkretną niepełnosprawnością, prowadzi klasy specjalne dedykowane uczniom z określoną niepełnosprawnością, czy dysponuje odpowiednią kadrą i wyposażeniem. We wszystkich wyżej wymienionych sytuacjach, należy przede wszystkim rozważyć, czy inne, bliżej położone szkoły mogą zapewnić dziecku dostosowaną do jego potrzeb edukację. Rodzaj organu prowadzącego oraz forma prawna wskazanej przez rodziców/opiekunów szkoły, nie może mieć wpływu na przyznanie dowozu - o ile w toku rozpatrywania wniosku okaże się, że właśnie ta szkoła najlepiej zaspokoi specjalne potrzeby edukacyjne dziecka.
- Dowóz dzieci z niepełnosprawnościami jest realizowany „od drzwi do drzwi”. Dziecko jest odbierane spod budynku, w którym mieszka i dowożone pod bramę/wejście do szkoły. W trasach dowozu uwzględnia się drogi niepubliczne, o ile ich stan techniczny umożliwia dojazd pod budynek. Jeżeli dowóz dziecka wymaga korzystania z drogi niepublicznej (np. na zamkniętym osiedlu), ustala się w drodze porozumienia, kto tę zgodę uzyska: rodzic/opiekun prawny, gmina czy przewoźnik.
- W przypadku braku możliwości podjechania pod wejście do budynku, ustala się najbliższy możliwy punkt odbioru dziecka. Zły stan dróg publicznych nie może być powodem zaniechania odbioru dziecka spod domu. Nie jest możliwe realizowanie dowozu dzieci z niepełnosprawnościami od/do tzw. punktów zbiorczych, chyba że rodzic/opiekun prawny wystąpi z takim wnioskiem.
- Jeżeli wiek/rodzaj niepełnosprawności ucznia objętego dowozem tego wymaga, ustala się sposób odbioru dzieci od pracowników dowozu.
STANDARD W ZAKRESIE ŚRODKÓW TECHNICZNYCH I WYPOSAŻENIA POJAZDÓW
Wymagane
- Pojazd jest wyposażony w:
- pasy przy każdym fotelu,
- apteczkę, ze szczególnym uwzględnieniem środków ochrony osobistej,
- możliwość zasłonięcia szyb,
- oznaczenia informujące o przewozie osób z niepełnosprawnościami,
- przestrzeń bagażową, umożliwiającą przewóz plecaków, toreb, ale także kul, chodzików lub złożonego wózka inwalidzkiego.
- W przypadku zgłoszenia indywidualnych potrzeb, pojazd zostaje wyposażony w:
- dostosowane do potrzeb konkretnych uczniów, specjalistyczne foteliki samochodowe do przewozu dzieci z niepełnosprawnościami,
- zagłówek przy fotelu,
- rozwiązania umożliwiające przewóz dzieci na wózkach inwalidzkich, np. przedział pasażersko-ładunkowy, przystosowany do zamocowania wózka inwalidzkiego,
- podnośnik/windę lub jeżeli brakuje podnośnika/ windy - antypoślizgowe (najlepiej teleskopowe) najazdy ze specjalnymi zaczepami, o nachyleniu nie większym niż
10°, - pasy do przypięcia i stabilizacji wózka inwalidzkiego.
- Koszty wprowadzenia indywidualnych dostosowań nie obciążają rodziców/prawnych opiekunów dziecka z niepełnosprawnością – nie można od nich żądać np. dostarczenia specjalistycznego fotelika.
STANDARD OPIEKI W TRAKCIE DOWOZÓW
Wymagane
- Zarówno podczas dowozu jednego dziecka, jak i kilkorga dzieci, dowóz jest zawsze realizowany przez co najmniej dwie osoby: kierowcę i opiekuna.
- Jeden opiekun przypada na maksymalnie dziesięciu uczniów, jeżeli z przejazdu korzysta więcej niż troje dzieci z orzeczeniem.
- Kierowca posiada:
- prawo jazdy kategorii uprawniającej go do prowadzenia pojazdu,
- aktualne zaświadczenie o dopuszczeniu do wykonywania zawodu kierowcy, wydane przez uprawnionego lekarza do badania kierowców,
- przeszkolenie w zakresie przepisów BHP,
- ukończony kurs udzielania pierwszej pomocy.
- Opiekun dowozu dzieci z niepełnosprawnościami posiada:
- przeszkolenie w zakresie przepisów BHP,
- ukończony kurs udzielania pierwszej pomocy,
- podstawową wiedzę dotyczącą niepełnosprawności i specjalnych potrzeb dzieci, nad którymi sprawuje opiekę.
- Kierowcy i opiekunowie na bieżąco weryfikują swoją wiedzę i umiejętności, np. poprzez udział raz do roku w spotkaniach szkoleniowych/ informacyjnych.
